Odkryj więcej

II wojna światowa rozpoczęła się 1 września 1945, kiedy wojska niemieckie, bez wypowiedzenia wojny przekroczyły granice II Rzeczypospolitej. Mimo tego, że w odpowiedzi na ten atak Wielka Brytania i Francja wypowiedziały wojnę Niemcom, alianci nie zaangażowali się w obronę terytorium Rzeczypospolitej. Sytuację pogorszył fakt, że 17 września inwazji na polskie ziemie dokonały wojska sowieckie. Na podstawie paktu Ribbentrop-Mołotow (nazwanego od nazwisk ministrów spraw zagranicznych Rzeszy i ZSRR) zawartego 23 sierpnia 1939 postanowiono o rozbiorze terytorium niektórych państw europejskich, w tym Polski. Za ważny moment przeniesienia konfliktu poza Europę można natomiast uznać japoński atak na wojskową bazę Pearl Harbor na Hawajach. W wyniku inwazji dokonanej 7 grudnia 1941 roku do wojny po stronie aliantów przystąpiły także Stany Zjednoczone.

Przebieg wojny zmienił się całkowicie w wyniku zwrócenia się III Rzeszy wobec swojego pierwotnego sojusznika. Już pod koniec 1940 roku Hitler podpisał plan operacji ataku na ZSRR. Ostatecznie kampania nazwana przez Niemców „operacja Barbarossa” 22 czerwca 1941 roku. Atak całkowicie zaskoczył dawnych sojuszników; był także dużym wyzwaniem taktycznym dla samej Rzeszy, która prowadziła wtedy intensywne walki na froncie zachodnim przeciwko Wielkiej Brytanii. Potyczki na froncie wschodnim okazały się najkrwawszymi i najtrudniejszymi w historii tej wojny. Pomimo pierwotnego zaskoczenia, Sowietom szybko udało się zmobilizować siły wojskowe do obrony swojego terytorium. Samo oblężenie Leningradu, jedno z trzech najważniejszych miast ZSRR, trwało dwa i pół roku, ostatecznie w styczniu 1944 roku przełamując niemieckie natarcie. Przełomowym momentem, który odwrócił bieg wydarzeń na froncie wschodnim była tzw. bitwa na łuku kurskim, przegrana przez Niemców w lipcu 1943, po której rozpoczął się pochód Armii Czerwonej na Zachód. 6 stycznia 1944 roku Sowieci przekroczyli dawną granicę II Rzeczypospolitej.

1 sierpnia walkę o wyswobodzenie najpierw Warszawy, a docelowo całego kraju podjęła Armia Krajowa, działająca w konspiracji. Rozpoczął się największy niepodległościowy zryw w historii tej wojny. Słabo uzbrojona i osamotniona przez aliantów (wojska radzieckie znajdowały się już na linii Wisły) polska armia po raz kolejny przegrała walkę z okupantem. 

Armia III Rzeszy nie była w stanie prowadzić walk na dwóch frontach. Związek Radziecki zbliżał się od Wschodu; pozostali alianci sukcesywnie odbijali z rąk nazistów kolejne tereny w Europie Zachodniej. Po ataku sowieckim 2 maja 1945 poddał się Berlin; kapitulację poprzedziło samobójstwo Adolfa Hitlera (30 kwietnia). Wojna zakończyła się ostatecznie 8 maja 1945 bezwarunkową kapitulacją III Rzeszy. O kształcie świata po wojnie zdecydowały konferencje aliantów, przede wszystkim konferencja jałtańska z lutego 1945 roku. W wyniku ustaleń tzw. wielkiej trójki (ZSRR, USA, Wielka Brytania) ustalono podział Europy na poszczególne strefy wpływów oraz kształty powojennych granic.

W chwili wybuchu II wojny światowej Karol Wojtyła miał 19 lat. Rok wcześniej zdał maturę i przeprowadził się z ojcem do Krakowa, aby studiować wymarzoną polonistykę. W 1939 roku zapisał się na drugi rok studiów. Hitlerowcy aresztowali większość pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego i nie dopuścili do rozpoczęcia nowego roku akademickiego. Wojtyła przerwał studia i rozpoczął pracę jako robotnik Zakładów Chemicznych Solvay. W 18 lutego 1941 roku zmarł ojciec Karola Wojtyły.